Wednesday, July 06, 2005

La urdua 'korujo' jam translokiĝis al suda Barato

Lastatempa raporto en la tagĵurnalo The Times of India deklaras, ke la urdua 'korujo' -- t.e. la ĉefa regiono de la urdua (angle: heartland) -- jam translokiĝis al suda barato. La urdua, lingvo studata en Barato preskaŭ nur de la islamanoj, havas la plej grandan nombron de parolantoj en la nordaj subŝtatoj de Uttarpradesho kaj Biharo. Sed sukcesis en la altlernaj ekzameno nur 25% de la kandidatoj de tiu ĉi regiono. Kontraste, en la sudaj subŝtatoj, 70-80% kandidatoj sukcesis. La aŭtoro de la raporto -- Mahmood FAROOQUI, sendependa filmreĝisoro -- diras, ke la kialo estas la ĉiea influo de la hindia -- "hipnota kaj sponga" li ĝin nomas: "facila kaj tuja konscio de la hindia kaj ĝia influo en la amaskomunikilaro igas la parolantojn de la urdua salti al la hindia kaj identigi kun ĝi pli facile ol en aliaj subŝtatoj", li diras. Li aldonas, ke oni povas vidi la sukceson de la urdua en suda barato kiel venĝon de la suda barato kontraŭ la urdua hegemono de norda barato, ĉar kiam la konturoj de la moderna urdua konkretiĝis en la 18a jarcento, la "Dilliwallahs" (dillivalas; delhianoj) taksis malalte la antaŭajn du jarcentojn de la belarta tradicio de la urdua en la sudbarata ebenaĵo Deccan (dekan): "Nusrati kaj Quli Qutub [kuli kutub], kaj Gisu Daraz kaj Wajhi [vaĝhi] ĉiuj estas forĵetitaj kiel koruptaj aŭ malaltnivelaj kontraste al la elita idiomo de la nordbarataj kortumoj." Legu angle pli ĉi tie.